Strefa pacjenta
Informacje dla pacjentów
Według badań Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy występowanie problemów zdrowotnych, związanych z układem mięśniowo-szkieletowym deklaruje 25% pracowników.
Przewlekłe i ostre bóle kręgosłupa, zwane dorsalgią to ogólny termin odnoszący się do odczuwania bólu wzdłuż grzbietu. Ból może pojawić się w każdym odcinku kręgosłupa, najczęściej jednak dotyczy dolnej części kręgosłupa. Średnia częstość występowania bólu w okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa wynosi 11,9%, a w przypadku okolicy szyjnej kręgosłupa wynosi 4,9%.
Zgodnie z danymi literaturowymi u około 10% pacjentów z bólem w dolnym odcinku kręgosłupa można określić konkretną przyczynę fizyczną bólu kręgosłupa (np. kompresja korzenia nerwu, uraz, infekcja). Pozostałe 90% stanowią przypadki, w których przyczyna bólu jest nieznana. Niespecyficznym podłożem charakteryzuje się w dużej mierze także ból odcinka szyjnego kręgosłupa, który jest drugim po odcinku lędźwiowo-krzyżowym najczęstszym miejscem lokalizacji bólu kręgosłupa.
Bóle niespecyficzne obejmują duży zakres dolegliwości o charakterze przeciążeniowym i inne o bardzo różnej etiologii. Jako ich główną przyczynę podaje się przede wszystkim zmiany zwyrodnieniowo-przeciążeniowe. Przyczyna występowania niespecyficznych typów bólów kręgosłupa ma ścisłe powiązanie ze specyfiką wykonywanej pracy zawodowej, w tym z dźwiganiem lub pozostawaniem przez dłuższy czas w jednej pozycji ciała. Stąd też bóle kręgosłupa, czy zespoły bólowe kręgosłupa uznawane są często za chorobę parazawodową.
Niezależnie od charakteru pracy, czy jest wykonywana w pozycji siedzącej (praca umysłowa) czy ma charakter pracy fizycznej, wykonywanie jej przez dłuższy czas w nieprawidłowy sposób przyczynia się do powstawania bólów kręgosłupa. Praca przy komputerze obciąża m.in. mięśnie stabilizujące kręgosłup, występuje zwiększone ciśnienie, a następnie zniekształcanie dysków międzykręgowych, co prowadzi do odczuwania bólu, w tym przewlekłego.
Przebieg występowania bólu kręgosłupa może mieć charakter ostry lub przewlekły.
Kryterium różnicujące stanowi czas występowania bólu kręgosłupa:
- ból ostry – krótkotrwały, intensywny, trwa tak długo jak określony bodziec, do 2–3 miesięcy,
- ból przewlekły – patologiczny, jest objawem, skutkiem choroby, trwa ponad 3 miesiące.
Ścieżka pacjenta w Programie profilaktyki przewlekłych bólów kręgosłupa:
– wypełnienie kwestionariusza przesiewowego
– pacjenci zakwalifikowani wstępnie do Projektu kierowani są na wizytę do specjalisty kwalifikującego do dalszej ścieżki w programie lub do Poradni medycyny pracy, biorących udział w Projekcie
– lekarz medycyny pracy podczas wizyty dokonuje identyfikacji flag i dalszej ścieżki
– pacjenci z czerwonymi flagami zostają skierowani na dodatkowe badania w ramach Projektu (morfologia, OB., CRP, RTG i AP boczne kręgosłupa i/lub miednicy)
– pacjenci z żółtą flagą kierowani są na warsztaty rehabilitacyjne organizowane przez Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w miejscu pracy.
Regulamin rekrutacji i uczestnictwa w projekcie (Pobierz)
Formularz zgłoszeniowy (Pobierz)
Warsztaty rehabilitacji ruchowej
Lekarz medycyny pracy decyduje podczas wizyty kwalifikacyjnej czy wskazane są warsztaty rehabilitacji ruchowej.
Pierwsze warsztaty:
Warsztaty rehabilitacji ruchowej to warsztaty usprawniające pacjentów (4 h zegarowe: 1 h – porada edukacyjna, 3 h – ćwiczenia z rehabilitacji ruchowej).
Podczas warsztatów fizjoterapeuta udzieli wskazówek dotyczących postępowania w codziennych czynnościach w pracy, by zmniejszyć obciążenie kręgosłupa szyjnego i/lub lędźwiowo-krzyżowego.
Każdy uczestnik wypełnia kwestionariusz oceniający niepełnosprawność wynikającą z bólu krzyża – kwestionariusz Revised Oswerty Low Back Pain Disability Scale (u chorych z przewlekłym bólem kręgosłupa L-S) oraz kwestionariusz przesiewowy bólu kręgosłupa szyjnego-Neck disability index. Mają one ocenić wpływ prowadzonej interwencji na sprawność uczestnika.
Drugie warsztaty:
Ponowne warsztaty rehabilitacji ruchowej (3 h) – po pewnym czasie od pierwszych warsztatów rehabilitacji ruchowej przeprowadzone zostaną warsztaty przypominające, w celu sprawdzenia poprawności wykonywanych ćwiczeń i skorygowania ewentualnych błędów.
W uzasadnionych przypadkach bedą realizowane porady fizjoterapeutów w mniejszych grupach.